Fedro
HomeMateriasRecursosActividadesDescargasEnlaces

Sintaxis latina 
Textos latinos 
P.A.U. 

 

Departamento de Latín>Materias>Latín II>Textos latinos>Fedro

 

[César][Salustio][Cicerón][Fedro]

TEXTOS DE FEDRO 


EL GÉNERO LITERARIO DE LA FÁBULA.

                  La fábula suele definirse como una composición literaria, generalmente en verso, en la que por medio de una ficción alegórica y de personificaciones de seres irracionales, inanimados o abstractos, se da una enseñanza útil o moral. Su origen remoto es probablemente oriental. La paternidad de la fábula como género literario se atribuye a Esopo, griego del siglo VI a. de C., personaje semimítico cuya vida está llena de leyendas de dudosa autenticidad: por él, la fábula de animales se denomina «fábula esópica».

               En Roma, el término fábula tiene, por un lado un sentido amplio, designando cualquier relato con peripecias variadas; por otro lado, se usa con el sentido restringido con las características que antes hemos citado.

  

  FEDRO.

            Nació hacia el año 15 a. de C. en Macedonia. Llegó a Roma como esclavo de Augusto, que después le concedió la libertad. Murió hacia el año 50 d. de C.

           Escribió cinco libros de Fábulas. Como el propio Fedro nos dice en los prólogos y epílogos a sus libros, sus temas están tomados de Esopo, aunque también compone fábulas originales, inspiradas en la vida y en las costumbres de su época. Las dos características esenciales de la fábula de Fedro son la diversión y la enseñanza moral. Las fábulas de Fedro encierran una dura sátira contra los poderosos que abusan de su poder, contra los soberbios, los mentirosos, los malvados.

            El verso de las fábulas de Fedro es el senario yámbico, verso popular y humilde. Su lenguaje es claro y sencillo, pero elegante. Sus metáforas son simples, pero pintorescas y sugestivas.


1. CANIS PER FLUVIUM CARNEM FERENS Ir a texto en Perseus

(Avidum sua saepe deludit aviditas)

 

Amittit merito proprium, qui alienum adpetit.

Canis per flumen carnem cum ferret natans,

lympharum in speculo vidit simulacrum suum,

aliamque praedam ab alio cane ferri putans

eripere voluit; verum decepta aviditas

et, quem tenebat ore, dimisit cibum

nec quem petebat adeo potuit tangere.

 

2. LUPUS ET AGNUS Ir a texto en Perseus

                    (Malefacere qui vult, nusquam non causam invenit)

Ad rivum eundem lupus et agnus venerant

siti compulsi; superior stabat lupus

longeque inferior agnus. Tunc fauce inproba

                            latro incitatus iurgii causam intulit.

«Cur», inquit, «turbulentam fecisti mihi

aquam bibenti?» Laniger contra timens:

«Qui[i] possum, quaeso, facere quod quereris, lupe?

                            A te decurrit ad meos haustus liquor.»

Repulsus ille veritatis viribus:

«Ante hoc sex menses male», ait, «dixisti mihi.»

Respondit agnus: «Equidem natus non eram.»

«Pater hercle tuus», ille inquit, «male dixit mihi;»

atque ita correptum lacerat iniusta nece.

Haec propter illos scripta est homines fabula,

qui fictis causis innocentes opprimunt.

 

[i] Qui: adverbio interrogativo, ‘cómo’.

 

3. VACCA ET CAPELLA, OVIS ET LEO Ir a texto en Perseus

(Potentioris societatem fuge)

 Numquam est fidelis cum potenti societas;

testatur haec fabella propositum meum.

Vacca et capella et patiens ovis iniuriae

socii fuere cum leone in saltibus.

Hi cum cepissent cervum vasti corporis,

sic est locutus partibus factis leo:

«Ego primam tollo, nominor quoniam leo;

secundam, quia sum fortis, tribuetis mihi;

tum, quia plus valeo, me sequetur tertia;

malo adficietur, siquis quartam tetigerit.»

Sic totam praedam sola improbitas abstulit.

  

4. Passer ad leporem consiliator Ir a texto en Perseus

  

                               Sibi non cavere et aliis consilium dare 

stultum esse paucis ostendemus versibus. 

Oppressum ab aquila, fletus edentem graves, 

leporem obiurgabat passer: Ubi pernicitas 

nota" inquit illa est? Quid ita cessarunt pedes?" 

Dum loquitur, ipsum accipiter necopinum rapit 

questuque vano clamitantem interficit. 

Lepus semianimus mortis in solacio: 

“Qui modo[i] securus nostra irridebas mala,  

simili querela fata deploras tua”.



[i] modo: adverbio, ‘hace un instante’.

 

5. CANES ET CORCODILI Ir a texto en Perseus

Consilia qui dant prava cautis hominibus,

et perdunt operam et deridentur turpiter.

Canes currentes bibere in Nilo flumine,

a corcodilis ne rapiantur, traditum est.

Igitur cum currens bibere coepisset canis,

sic corcodillus: “Quamlibet lambe otio;

noli vereri”. At ille: “Facerem mehercule,

nisi esse scirem carnis te cupidum meae”.

 

6. DE CAPRIS BARBATIS Ir a texto en Perseus

Barbam capellae cum impetrassent ab Iove,

hirci maerentes indignari coeperunt

quod dignitatem feminae aequassent suam.

“Sinite”, inquit, “illas gloria vana frui

et usurpare vestri ornatum muneris,

pares dum non sint vestrum fortitudine”.

Hoc argumentum monet ut sustineas tibi

habitu esse similes qui sint virtute impares.

 

7. Rana rupta et bos Ir a texto en Perseus

Inops, potentem dum vult imitari, perit. 

In prato quondam rana conspexit bovem

et tacta invidia tantae magnitudinis 

rugosam inflavit pellem: tum natos suos 

interrogavit, an bove esset latior. 

Illi negarunt. Rursus intendit cutem 

maiore nisu et simili quaesivit modo, 

quis maior esset. Illi dixerunt bovem. 

Novissime indignata dum vult validius 

inflare sese, rupto iacuit corpore.

 

8.        OVIS, CERVUS ET LUPUS Ir a texto en Perseus

Fideiussorem infidum cave 

Fraudator homines cum advocat sponsum improbos,

non rem expedire, sed malum augere expetit.

Ovem rogabat cervus modium tritici

lupo sponsore. At illa praemetuens dolum:

“Rapere atque abire semper adsuevit lupus,

tu de conspectu fugere veloci impetu:

ubi vos requiram, cum dies advenerit?

 

  

9. MULIER PARTURIENS Ir a texto en Perseus

                        Nemo libenter recolit qui laesit locum.

Instante partu mulier actis mensibus

humi iacebat flebilis gemitus ciens.

Vir est hortatus corpus lecto reciperet

onus naturae melius quo deponeret.

“Minime”, inquit, “illo posse confido loco

malum finiri quo conceptum est initium.”

   

10. MUSCA ET MULA Ir a texto en Perseus

                                      Ridenda imbecillorum superbia

Musca in temone sedit et mulam increpans:

“Quam tarda es!”, inquit, “non vis citius progredi?

Vide ne dolone collum conpungam tibi.”

Respondit illa: “Verbis non moveor tuis;

magistrum timeo sella qui prima sedens

tergum flagello temperat lento meum

et ora frenis continet spumantibus.

Quapropter aufer frivolam insolentiam;

nam et ubi tricandum et ubi currendum sit, scio”.

Hac derideri fabula merito potest

qui sine virtute vanas exercet minas.

  

11. RANAE AD SOLEM Ir a texto en Perseus

                                Vicini furis celebres vidit nuptias

Aesopus et continuo narrare incipit:

Uxorem quondam Sol cum vellet ducere,

Clamorem ranae sustulere ad sidera.

Convicio permotus quaerit Iuppiter

causam querelae. Quaedam tum stagni incola:

“Nunc" inquit “omnes unus exurit lacus

cogitque miseras arida sede emori.

Quidnam futurum est, si crearit liberos?"

 

12. LANIUS ET SIMIUS Ir a texto en Perseus

  Pendere ad lanium quidam vidit simium,

   Inter reliquas merces atque obsonia;

  Quaesivit quidnam saperet. Tum lanius iocans:

  Quale" inquit caput est, talis praestatur sapor"

   Ridicule magis hoc dictum quam vere aestimo;

  Quando ut formosos saepe inveni pessimos,

   ita turpi facie multos cognovi optimos.

 

13. DE VULPE ET UVA Ir a texto en Perseus

Spernit superbus quae nequit assequi

 Fame coacta vulpes alta in vinea

uvam appetebat summis saliens viribus;

Quam tangere ut non potuit, discedens ait:

Nondum matura est; nolo acerbam sumere"

Qui facere quae non possunt verbis elevant,

adscribere hoc debebunt exemplum sibi.

 

[Home][Materias][Recursos][Actividades][Descargas][Enlaces]

Copyright(c) 2003. Carlos Cabanillas. I.E.S. Santiago Apóstol
carlos.cabanillas@edu.juntaextremadura.net